Verkiezingen 17 maart: over (niet-)deugers en politieke sjacheraars

Op 17 maart zijn er Tweede Kamerverkiezingen. Een belangrijke drijfveer in mijn werk als docent geschiedenis/maatschappijleer, is studenten bewust maken van hun grondrecht om te gaan stemmen. Dat je door te stemmen invloed kunt uitoefenen op de politiek en de inrichting van de samenleving. Want andersom heeft de politiek grote invloed op jouw persoonlijke levenssituatie.

Wat ik nooit begrepen heb, is dat er mensen zijn die niet gaan stemmen. Terwijl zich onder de niet-stemmers juist de grootste kankeraars bevinden en mensen die in een situatie zitten waarbij ze politiek en overheid juist hard nodig hebben. Onder mensen met een hoge opleiding en een hoog inkomen is de opkomst bij verkiezingen het grootst. Zij weten dat het in hun eigen belang en maatschappelijk belang is om te gaan stemmen. En op lange termijn is maatschappelijk belang natuurlijk ook eigen belang!

Vaak kom je het argument tegen dat de politiek te ingewikkeld is en dat mensen er niets van snappen. Dat is deels waar. Iedere partij heeft een Geen-gezeik-iedereen-rijk-gehalte waarbij het wensdenken een hoofdrol vervult. Vaak worden de kosten en opofferingen verzwegen die bij een beloftevolle toekomst horen. En natuurlijk zijn er politici die bewust liegen en alleen voor hun eigen ik gaan.

Democratie betekent dat iedere volwassene het recht heeft op zijn of haar mening te geven en invloed uit te oefenen. Democratie vergt overleg en geduld en kost tijd. Zaken kunnen niet van de ene op de andere dag geregeld worden. In het oude Athene kon het sneller omdat er slechts 6000 mannen meepraatten en meebeslisten maar dat kan niet in onze ingewikkelde samenleving met miljoenen mensen.

In deze wirwar van belangentegenstellingen, beloftes, idealen geef ik u enige eenvoudige criteria waarbij u uw stem kunt bepalen. Ook zal ik niet alleen de voor- maar ook de nadelen benoemen die bij een ideaal of denkbeeld horen. Het gaat er niet om dat u links of rechts stemt maar dat u überhaupt gaat stemmen en onze democratie levend houdt!

Als je denkt dat er eenvoudige en snelle oplossingen zijn voor ingewikkelde maatschappelijke problemen dan moet je op de PVV, Forum of de SP stemmen. Maar je houdt jezelf voor de gek. Voor ingewikkelde problemen bestaan geen eenvoudige of gemakkelijke oplossingen. Net zoals bij de opvoeding van kinderen is het twee stappen vooruit zetten en één achteruit. Verlies het doel niet uit het oog, word niet boos of teleurgesteld wanneer het even tegenzit. Zo is het leven, zo functioneert de samenleving en onze democratie. Zo denken bovengenoemde partijen bijvoorbeeld dat uittreden uit de EU de oplossing is voor de vraagstukken waarvoor wij staan. Niet alleen een gevaarlijk oplossing – sinds de EU is er vrede in Europa, het werelddeel waar de 2 wereldoorlogen begonnen – maar het brengt ook geen soelaas.

Een mechanisme wat deze partijen consequent hanteren: wel weten hoe iets niet moet maar geen werkbare alternatieven bieden. En iemand die simpele oplossingen belooft en vervolgens de macht krijgt, noemen we een dictator. Dan kom je uiteindelijk uit in Stalingrad of de Goelagarchipel. Democratie is de minst slechte oplossing voor onze samenleving, is voor verbetering vatbaar maar moet niet met het badwater weggegooid worden. Compromissen sluiten is geen vies woord; gezin, samenleving en dus ook politiek kunnen niet zonder.

Stemmen op de drie bovenstaande partijen betekent dus buiten de regering blijven. En je stem heeft in ons bestel verreweg de meeste invloed als je in de regering zit. Ook partijen als Denk, Partij voor de Dieren en 50+ hebben onuitvoerbare standpunten zodat zij geen kans maken op regeringsverantwoordelijkheid. Het zijn One Issue partijen waar snel ruzie uitbreekt. Ook bij een partij als Groen Links moeten vraagtekens gezet worden. Bij de laatste kabinetsformatie wilden zij op het moment suprême niet instappen waardoor de Christen Unie zijn kans greep.

Blijven over democratische, gematigde partijen die bereid zijn om (regerings-) verantwoordelijkheid te nemen. En dat zijn dus VVD, CDA, Christen Unie, D’66, PvdA en Groen Links(?). Om onze democratie levend en werkbaar te houden moeten we op één van deze partijen stemmen. Voor het gemak noem ik VVD en CDA rechts, PvdA en GL links en D’66 en CU middenpartijen.

Aan de hand van twee criteria neem ik de partijen en hun lijsttrekkers onder de loep.

Hoe kijkt u tegen de samenleving van nu aan? Linkse mensen zien veel onrechtvaardigheid, nationaal en internationaal. Geld en rijkdom spelen een bepalende en negatieve rol. De regering moet handelend optreden door wetgeving en progressieve belastingen. Rechtse mensen zijn in grote lijnen tevreden met wat we hebben en wijten armoede en achterstand aan de luiheid en domheid van mensen. De overheid moet de mensen met talenten niet hinderen.

En: mensen deugen, of deugen niet. Voor mij persoonlijk een belangrijk criterium, privé en in mijn werk. Mensen mogen hele andere meningen hebben dan ik of fouten maken maar kunnen wel deugen. Subjectief natuurlijk maar iemand aan wie je je stem geeft moet je toch kunnen vertrouwen? We lopen de lijsttrekkers na:

Rutte: deugt als mens en politicus, kan goed compromissen kan sluiten omdat hij zijn visie goed weet te verbergen. Regeert met links en rechts zonder zijn geloofwaardigheid te verliezen. Minpunt: zijn pleidooi voor belastingvoordelen voor multinationals.

Kaag: slecht hoogte van te krijgen, lijkt betrouwbaar, tikkeltje elitair maar een goed bestuurder.

Segers is een christen-politicus maar uit het goede hout gesneden, neemt verantwoordelijkheid en weet compromissen te sluiten, deugt als mens.

Hoekstra is een ras CDA-er: staat in de voetsporen van politieke sjacheraars als Romme, Schmelzer, Van Agt en Balkenende, als politicus dus onbetrouwbaar. Moeilijk te peilen maar lijkt als mens te deugen.

Klaver: maakt een showtje van zijn idealen en andermans leed en wil op de beslissende momenten geen verantwoordelijkheid dragen. Zijn spontaniteit is berekenend.

Ploumen: dochter van melkboer die ondanks ministerschap en het politieke machtsspel haar afkomst niet verloochent. Veel gedaan voor vrouwen en minder bedeelden. Heeft oprechte excuses aangeboden voor wat fout ging. Verdient een kans.

Marijnissen belt elke avond met haar vader wat ze de volgende dag moet gaan zeggen. Haar partij is stiekem buitenlanderonvriendelijk en niet vrij van communistische trekjes.

Wilders: bedrijft politiek vanuit rancune, deugt als politicus niet maar heeft wel moed. Als moslims hem doodwensen denk ik: “Het is wel onze Geert, blijf van hem af.”

Krol: relnicht die geniet van de aandacht die hij als politicus genereert. Liedjes zingen met bejaarden is zijn ding. Wil jongeren laten betalen voor diegenen die het al relatief goed hebben; wij hebben het beste pensioensysteem ter wereld!

Van der Staaij: in staatsrecht een kei.  Maar als je intelligent bent en je verschuilt je achter een god om vrouwen en homoseksuelen te discrimineren dan deug je gewoonweg niet.

Baudet: ijdeltuit pur sang: oefent zijn redevoeringen en poses (ook) voor de spiegel, verspreidt complottheorieën en vindt antisemitische vooroordelen grappig. Haalt het slechtste uit de mens naar boven, een politieke cabaretier-crimineel.

 

Veel sterkte en wijsheid op 17 maart!