Mijn overgrootvader was een dagloner die elke morgen naar de kade in Deventer liep om te kijken of er schepen lagen die geladen of gelost moesten worden. Sociale voorzieningen waren er nauwelijks. Mijn opa werkte bij Hunink in de vleesfabriek en werd later grondwerker bij de PTT. Het waren hardwerkende mensen, bewust dat zij voor een dubbeltje geboren waren. Maar om een kwartje te worden waren zij lid van de vakbond en stemden op de SDAP en later de PvdA. 10 cent per week werd er opzij gezet om eens in de drie maanden een boek te kunnen kopen. De kinderen zouden het beter krijgen.
Mijn opa Herman
Wat was mijn opa trots toen ik onderwijzer werd. Hiervoor had hij op Drees gestemd en later op Joop den Uyl. Zijn zoon was het arbeider-zijn al ontstegen met zijn baan als beroepsmilitair. Dit was een beloning voor het jarenlange vakbondsgeld betalen en discussiëren over een rechtvaardige samenleving. In 1974 werd ik lid van de PvdA. Het kabinet Den Uyl bracht de verbeelding aan de macht. Op mijn beurt was ik trots toen mijn zoon Thijs als ingenieur afstudeerde op de TU Twente. De emancipatie van de arbeider was in 100 jaar volbracht.
Gefolderd heb ik voor Joop, Wim en Wouter. Verdedigd heb ik de ingewikkelde maar noodzakelijke weg van de sociaaldemocratie: een stap terug te doen om daarna er weer 2 te zetten en om verantwoordelijkheid nemen voor inpopulaire beslissingen. En de sociaaldemocratie is een succes gebleken. We hebben de beste sociale voorzieningen ter wereld en mensen krijgen uitkeringen en scholing wanneer ze willen. Iedereen die écht wil kan van een dubbeltje minstens 15 cent worden. Natuurlijk is er nog onrechtvaardigheid en moeten we waakzaam blijven maar de problemen zijn van een andere orde en vragen om een internationale oplossing.
De arbeider van vroeger was iemand die onder erbarmelijke omstandigheden in de fabriek moest werken voor een hongerloontje. Die arm gehouden werd door de directeur en dom gehouden werd door de kerk. Maar secularisatie en ontzuiling hebben de mens bevrijd en die uitgebuite arbeider bestaat niet meer. Iedereen heeft minstens 14 jaar onderwijs genoten en moet kunnen weten dat scholing en opleiding je vooruit helpen. De armen in de samenleving bestaan voor een groot deel uit mensen die vanaf de sofa met de afstandsbediening in de rechter en de smartphone in de linkerhand roepen dat anderen en vooral de overheid, schuld hebben aan hun problemen. Stemmen doen ze niet of op de PVV en SP. Ze zijn kwaad, overal tegen en willen terug naar vroeger.
Verkiezingen 1994 Kloosterhaar, met Cas en Lies
De nieuwe onderklasse bestaat uit vluchtelingen, migrantenkinderen, flexwerkers, laag opgeleide, gescheiden vrouwen en mensen die gediscrimineerd worden. De problemen waarmee we mee te dealen hebben, zijn ook andersoortig: economische vluchtelingen, globalisering, milieuvervuiling, klimaatverandering. Die vragen om een internationale aanpak. Wij moeten in Europees verband samenwerken om onze cultuur en verworvenheden overeind te houden tegenover semi-dictatoriale mogendheden als China, Rusland en de VS. Daar kom je met Marx en Troelstra niet ver mee.
Ik had mijn stembiljet met het kruisje bij Ploumen als stemmer-in-het-buitenland al weken geleden opgestuurd. Daarna volgde ik de verkiezingscampagne. Het ging in de tv-debatten niet om de werkelijke problemen. Een wegloper die meer aandacht kreeg dan iemand met een coherent betoog. Coronamanager Rutte en de mediagenieke Kaag wonnen de verkiezingen. Complotdenker en narcist Baudet kreeg de meeste zetels erbij. Mijn partij bleef op 9 zetels steken.
1998 Paradiso, ik rechts met bord, mijn broer in het midden
Om macht uit te kunnen oefenen moet je groot genoeg zijn om geloofwaardig te kunnen regeren. Maar de PvdA is passé. Het is aan zijn eigen succes ten onder gegaan. De natuurlijke achterban bestaat niet meer. De links-rechts-schema’s zijn verouderd. De problemen anno 2021 schreeuwen om nieuwe ideeën en een out-of-the-box-denken. Geen nationale belangen maar internationale samenwerking. En ik heb een nieuwe partij gezien die mij aanspreekt: VOLT. Europees gericht en met een nieuw elan. Rechtvaardigheid als leidraad voor een nieuwe politiek zonder te vervallen in de kretologie als de-rijken-zijn-slecht en armen-zijn-kansloos.
Om mijn opa zeg ik mijn lidmaatschap nog niet op. Het zou voelen als verraad. Ik wacht tot de PvdA zichzelf opheft. Dan ben ik 50 jaar lid geweest.