I got my ya-ya’s out! – Het nostalgische lp-geluid terug

Hellendoorn 1996: Een man opent de voordeur en laat mij binnen. Ik kom in een kamer met kastenvol lp’s. Een echtscheiding noopt hem tot kleiner wonen. Hij moet opruimen. Ik waan mij in luilekkerland. Bowie, Zeppelin, Lou Reed voor 2 euro. The Beatles en Stones voor 5 euro. Ik koop voor maar 200 euro. Thuis heb ik 5 kindermonden te voeden en Beppie gaat natuurlijk zeggen dat ik niet eens een pick-up heb. Bij het afrekenen kijkt de man mij niet aan. Ik onderdruk mijn euforie. Zwijgend laat hij mij uit. Hij heeft zojuist een deel van zijn leven verkocht.

Radio Kubon uit Schüttorf heeft de oude Dual pick-up van mijn ouders weer aan het draaien gekregen. En deze week is het zover: na 35 jaar kon ik weer een lp opzetten. Welke zal het worden? Bij het moment past een iconische plaat, een stuk jeugdsentiment. Dus zet ik de live lp Get your ya ya’s out van de Stones op. Een paar tellen later schalt de aankondiging van The Greatest Rock ’n Roll Band on Earth door mijn woonkamer. Oude werelden openen zich. Met Paul heb ik deze lp grijsgedraaid op zijn kamer. Wat kon je op Love in Vain lekker plakdansen! Wat waren de Stones goed toen ik ze samen met Thijs in Rotterdam live zag! En wat een ouderwets goed geluid!

Het zal rond 1960 geweest zijn dat mijn ouders de Dual- platenspeler kochten. Mijn vader gaf niet zoveel om muziek. Verder dan incidentele bevliegingen als Dave Brubecks Take Five en een lp van de quasi klassieke Swingle Singers kwam hij niet. Maar mijn moeder was in het voor- en naoorlogse Indië opgegroeid in de Indo muziekcultuur. In de jaren vijftig streken vele gevluchte Indo’s neer in en rond Den Haag. Daar ontstond de Nederlandse rock- en popcultuur. De Tielman Brothers, The Blue Diamonds, Golden Earring, Doe Maar, Wild Romance bestonden (deels) uit Indische jongens. Mijn moeder zoog de rock en pop uit jaren 50-60 op. Ze is nu 87 jaar en noemt Neil Young ‘haar mannetje’.

Het merk Dual heeft bij velen een magische klank. In 1900 werd het bedrijfje opgericht door de gebroeders Steidinger in het Zuid-Duitse St. Georgen. Aanvankelijk richtten zij zich op de aandrijfsystemen van de grammofoon. Daar dankt het ook zijn naam aan: de aandrijfmotor voor platenspelers werd zowel via een veermechanisme als door een elektrische motor aangedreven. Het merk werd na de tweede wereldoorlog groot door de semi-automatische bediening: het had een volautomatische start/stop-cyclus en platenwisselmechanisme. In 1982 moesten de Dualfabrieken de poorten sluiten door de opkomst van de cd.

Mijn moeder heeft in het Jappenkamp gezeten. Haar leven bestaat voor een groot deel uit voorraden aanleggen en oude spullen herschikken (bonkar). Ze gooit niets weg. Elke keer als ik bij haar kom worden mij de gekste dingen aangeboden: vooroorlogse botte messen, jute zakken, een snijmachine, bestek, joggingbroeken, enz. enz. Plastic zakken worden gewassen en geparfumeerd. Soms word ik er gek van en roep haar toe dat ze die oude troep weg moet gooien. Maar ere wie ere toekomt: zonder haar had ik mijn art-deco kolenkachel niet in de kamer staan en kon ik niet swingen op The Stones met het authentieke Dual geluid!